Նման մի դեպքի մասին տեղեկացանք Հայաստան այցելած Instagram-ի զբոսաշրջային բլոգեր G.Mattu-ից, ով կիսվել է Զանգեզուրի Ուրուդ գյուղում արված լուսանկարով։ Այնտեղ նա լուսանկարել է տապանաքար՝ «Իսա Ալի օղլու Գուլիև, 1924-1987 թթ. Մուսայի որդու կողմից» գրությամբ։ Շիրմաքարի վրա պատկերված է համրիչ... Ոչ հեռու գետնին սփռված են այլ տապանաքարերի, ցանկապատի մասերը։ Դե, գոնե որպես մետաղի ջարդոն չեն գողացել, և դա լավ է:

Ադրբեջանի Միլլի Մեջլիսի (խորհրդարանի) պատգամավոր Մուսա Գուլիևը հայտնել է, որ լուսանկարում պատկերված է իր հոր տապանաքարը, որը շրջապատված է հարազատների գերեզմաններով։ «Հայերը մեզ հայրենի գյուղից վտարեցին 1988 թվականին: Ցավոք, Հայրենական պատերազմի ժամանակ հայկական օկուպացիայից ազատագրված տարածքներում ադրբեջանցիների բոլոր գերեզմանները նույն ավերակ վիճակում են՝ ենթարկված վանդալների հարձակմանը։

Ես 2006-ին այցելեցի Ուրուդ և տեսա ավերված ադրբեջանական գերեզմանատունը։ Տեսել եմ նաև 14-16-րդ դարերի ալբանացիների և թուրքերի ավերված տապանաքարերը, որից հետո գրեցի «Uruda iki səfər» («Երկու ուղևորություն դեպի Ուրուդ») գիրքը, որը լույս է տեսել նաև անգլերեն և ֆրանսերեն»,- ընդգծել է Մուսա Գուլիևը։

Նա նաև շնորհակալություն հայտնեց նրանց, ում շնորհիվ այս լուսանկարը տարածվել է համացանցում: «Հավատում եմ, որ մի օր իմ հարազատների գերեզմանները կվերականգնվեն և նրանց հոգիները կուրախանան...»:

Մուսա Գուլիևի հոր տապանաքարի հետ կապված պատմությունը միակը չէ: Հիշենք հուզիչ լուսանկարը, որով կիսվել էր Ադրբեջանի նախագահի օգնական, նախագահի աշխատակազմի արտաքին քաղաքականության բաժնի ղեկավար Հիքմեթ Հաջիևը։

Լուսանկարում պատկերված են հայ օկուպանտների խրամատները Աղդամի շրջանում։ Հայերը դրանք փորել են գյուղի գերեզմանատանը՝ երկու քույրերի՝ Սյարինգյուլ և Թայարա Գահրամանովների գերեզմանների հենց մեջտեղում: Ըստ երևույթին, դա արվել է միտումնավոր։ Սա նույնպես վանդալիզմ է։

Նույնը տեղի է ունեցել նաև Ադրբեջանի ազգային հերոս Ալլահվերդի Բաղիրովի գերեզմանի հետ։ Հիշեցնենք, որ Բաղիրովը, ով մահացել է 1992 թվականին, հուղարկավորվել է Աղդամ քաղաքի Նահատակների ծառուղում։

Հայերի կողմից Աղդամի գրավումից հետո ծառուղին ավերվել է։ Եվ միայն Աղդամի ազատագրումից հետո սկսվեցին հերոսի գերեզմանի ու ընդհանրապես ծառուղու վերականգնման աշխատանքները...